25-26 listopada 2022
XV Międzynarodowy Kongres "Katolicy a wojna i pokój"
Zaproszenie
Św. Jan Paweł II był przekonany, że u podłoża wojen nie leżą „autentyczne aspiracje narodów”, lecz „ukryte dążenia, podporządkowane partykularnym interesom i bardzo konkretnym formom żądzy władzy” (10.05.1999), zaś w Liście do Konferencji Episkopatu Polski na 50-lecie wybuchu II wojny światowej pisał, że „Zwłaszcza na tym kontynencie, o którym powiedziano, że jest “Europą ojczyzn”, nie można zapominać o podstawowych prawach zarówno człowieka, jak i narodu! I trzeba budować taki układ sił, aby nigdy żadna przewaga ekonomiczna czy militarna nie pociągnęła za sobą niszczenia drugiego, zdeptania jego praw.
Dzisiaj z niedowierzaniem musimy stwierdzić, jak bardzo prawdziwe było nauczanie Wielkiego Papieża z Polski, który będąc świadkiem okrucieństwa nazizmu i komunizmu nieustannie wskazywał ludzkości prawdziwe drogi prowadzące do pokoju.
Gdy u naszego sąsiada i w wielu miejscach na świecie przelewana jest niewinna krew, nie wolno nam być biernymi i obojętnymi. Środowisko naukowe Akademii Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu pragnie podjąć pogłębioną refleksję w tym ważnym dla ludzkości temacie i dlatego zaprasza na XV Międzynarodowy Kongres Katolicy a wojna i pokój, który odbędzie się w dniach 25 – 26 listopada 2022 w murach AKSiM w Toruniu
Program
25 listopada 2021 r. (piątek) – Sesja I
10:00 – o. dr Tadeusz Rydzyk CSsR, rektor-założyciel, prof. AKSiM: Otwarcie Kongresu
10:15 – ks. kard. Gerhard L. Müller, prefekt Kongregacji Nauki Wiary w latach 2012-2017: Czy istnieje wojna sprawiedliwa?
10:45 – o. prof. Andrzej Wodka CSsR, prezes Agencji Stolicy Apostolskiej ds. Oceny i Promocji Jakości Kształcenia na Uniwersytetach i Wydziałach Kościelnych (AVEPRO): Błogosławieni, którzy wprowadzają pokój, albowiem oni będą nazwani synami Bożymi (Mt 5,9)
11:10 – o. dr Jerzy Kraj OFM, wikariusz łacińskiego patriarchy Jerozolimy dla Cypru w latach 2013-2022: Dialog narzędziem pokoju. Inspiracje spotkania św. Franciszka z Malikiem al-Kamilem
11:35 – ks. prof. Jeyaraj Veluswamy SJ, rektor Wyższej Szkoły im. św. Ksawerego w Kalkucie, Indie: Błogosławieni czyniący pokój – śladami św. Jana Pawła II i Mahatmy Gandhiego
12:00 – Przerwa kawowa
Sesja II
12:30 – ks. prof. dr hab. Paweł Bortkiewicz TChr, wykładowca UAM, AKSiM: Znaczenie pielgrzymki św. Jana Pawła II na Ukrainę w 2001 r. w kontekście współczesnym
12:55 – ks. bp Jan Władysław Sobiło, biskup pomocniczy diecezji charkowsko-
-zaporoskiej: Postawa pasterza w czasie działań wojennych – świadectwo z Ukrainy
13:10 – prof. Albert Wei-min Tang, Katolicki Uniwersytet Fu-Jen, Tajwan: Katolicyzm a wojna – perspektywa Tajwanu
13:25 – Dyskusja panelowa
14:00 – Przerwa obiadowa
Sesja III
15:30 – Goran Andrijanić, publicysta tygodnika „Sieci” i portalu wPolityce.pl, Chorwacja: Święty Jan Paweł II wobec wojny na Bałkanach
15:55 – prof. Aljula Jubani, Uniwersytet Tirański, Albania: Przezwyciężać wojnę drogą pokoju – wizja męczenników albańskiego Kościoła katolickiego
16:15 – prof. Christian Esguerra, Uniwersytet św. Tomasza w Manili, Filipiny: Proces pokojowy z Narodowym Frontem Wyzwolenia Moro na Filipinach
16:35 – Dyskusja panelowa
18:00 – Msza św. w sanktuarium NMP Gwiazdy Nowej Ewangelizacji i św. Jana Pawła II
26 listopada 2021 r. (sobota) – Sesja IV
7:00 – Msza św. w sanktuarium NMP Gwiazdy Nowej Ewangelizacji i św. Jana Pawła II
10:00 – Mariusz Błaszczak, wiceprezes Rady Ministrów, minister obrony narodowej: Polityka państwa polskiego wobec współczesnych zagrożeń militarnych
10:30 – gen. bryg. Karol Molenda, Dowódca Komponentu Wojsk Obrony
Cyberprzestrzeni: Cyberprzestrzeń jako nowa domena operacyjna
10:50 – ks. prof. dr hab. Jerzy Gocko SDB, kierownik Katedry Teologii Moralnej Społecznej KUL: Koncepcja pokoju w myśli społecznej Kościoła
11:20 – dr Marcin Romanowski, sekretarz stanu MS: Poszanowanie praw człowieka jako podstawowy warunek pokoju
11:50 – Dyskusja
12:15 – Przerwa kawowa
Sesja V
12:45 – prof. Dinesh R. Bhuju, Nepal: Prawa człowieka pracowników migrujących podczas ogłoszonej pandemii COVID-19 – przypadek Nepalu
13:05 – dr Wojciech Szczepański, Komisja Bałkanistyki PAN w Poznaniu: Krytyka pacyfizmu a stanowisko antywojenne w myśli o. Józefa Marii Bocheńskiego OP na tle nauki Kościoła
13:25 – dr Pablo Galindo Cruz, Uniwersytet Panamerykański, Meksyk: Spojrzenie na wojnę z perspektywy człowieka bezbronnego
13:45 – prof. Jack Hwang, Katolicki Uniwersytet Fu-Jen, Tajwan: Wojna, media
i misyjna posługa chorym – o. Bernard Druetto, założyciel pierwszego kościoła
katolickiego w Kinmen i jego legenda
14:00 – Dyskusja panelowa
14:15 – o. dr Zdzisław Klafka CSsR, rektor AKSiM: Podsumowanie Kongresu
Relacja
Wojna zawsze jest związana z cierpieniem – zwłaszcza wtedy, gdy swoim zasięgiem dotyka bezbronnych ludzi, w tym dzieci. Zadaje ona ból całym narodom i niszczy dorobek i osiągnięcia budowane od pokoleń. Kościół zawsze podkreślał, przywołując słowa Pana Jezusa – „Błogosławieni, którzy wprowadzają pokój, albowiem oni będą nazwani synami Bożymi” (Mt 5,9) – potrzebę zapewnienia pokoju, a w swoim nauczaniu akcentowali to niezwykle wymownie kolejni papieże.
W Katechizmie Kościoła Katolickiego, w części poświęconej V przykazaniu bożemu – „Nie zabijaj!” odnajdziemy takie słowa: „Z powodu zła i niesprawiedliwości, jakie pociąga za sobą wszelka wojna, Kościół usilnie wzywa wszystkich do modlitwy i działania, by dobroć Boża uwolniła nas od wiecznego zniewolenia przez wojnę”.
Święty Papież Jan XXIII w swojej encyklice „Pacem in terris” (Pokój na ziemi) wyraźnie wskazuje, że: Pokój może zaistnieć tylko wówczas, gdy relacje międzyludzkie będą się opierały na prawdzie, sprawiedliwości, miłości i wolności.
Nasz Wielki Rodak – Święty Jan Paweł II, którego nauczanie, szczególnie w tym czasie, kiedy próbuje się go na różne sposoby zniesławić, należy tutaj przywołać w Orędziu na Światowy Dzień Pokoju w 2004 roku apelował do całego świata: Wysłuchajcie wszyscy pokornego apelu Następcy Piotra, który woła: Jeszcze dziś (…) pokój jest możliwy. A jeśli jest możliwy, pokój jest również obowiązkiem!
Gdy za naszą wschodnią granicą i w innych miejscach na świecie przelewana jest niewinna krew, nie wolno nam być biernymi i obojętnymi. Wobec tego Akademia Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu w dniach 25 – 26 listopada 2022 podjęła pogłębioną w ramach już XV Międzynarodowego Kongresu, zatytułowanym w tym roku: Katolicy a wojna i pokój.
Wydarzenie to zostało zorganizowane przez Akademię Kultury Społecznej i Medialnej, Ośrodek Debaty Międzynarodowej Toruń, Katedrę Filozofii Kultury i Podstaw Retoryki KUL-u oraz Instytut “Pamięć i Tożsamość” im. św. Jana Pawła II. Wkład w organizację wniosło również Biuro Współpracy Międzynarodowej i Międzyuczelnianej AKSiM, w tym program Erasmus+.
25. listopada br. odbyła się jego pierwsza część, obejmująca trzy sesje panelowe. Jeszcze przed oficjalnym otwarciem Kongresu, dr Mateusz Kaleta – moderator pierwszego panelu – wspomniał o osobie Jego Eminencji śp. kard. Zenona Grocholewskiego, prefekta Kongregacji ds. Edukacji Katolickiej, który przez wiele lat obejmował kongresy w AKSiM swoim honorowym patronatem, a dziś – jako ludzie wiary – ufamy, że w dalszym ciągu patronuje tym wydarzeniom, ale już z nieba
Kongres oficjalnie otworzył o. dr Zdzisław Klafka CSsR, prof. AKSiM, Rektor Akademii Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu.
– Spotykamy się (…) aby rozważać tematy bardzo pilne. Sytuacja obecnego świata, to ona nas zainspirowała, ona nam podpowiedziała temat tego 15. Międzynarodowego Kongresu.
Ojciec Rektor wyraził wdzięczność za obecność podczas wydarzenia zagranicznych prelegentów, ponieważ, jak podkreślił, to przecież od miłości braterskiej zaczyna się pokój. Pokój, którego tak bardzo teraz światu potrzeba.
Na początek uczestnicy wysłuchali wypowiedzi Jego Eminencji ks. kardynała Gerharda L. Müllera, prefekta Kongregacji Nauki Wiary w latach 2012-2017, który podjął próbę odpowiedzi na pytanie: „Czy istnieje wojna sprawiedliwa?”. W samym sformułowaniu „wojna sprawiedliwa” wybrzmiewa, zwłaszcza dla chrześcijanina, błąd logiczny. Sprawiedliwość jest łaską, która wprowadza pokój do ludzkich serc, natomiast wojna jest wynikiem zniszczonej przez grzech relacji człowieka z Bogiem. Chrześcijanin powinien zawsze chcieć utożsamiać się z Chrystusem, źródłem prawdziwego pokoju.
– Z tego wynika imperatyw etyczny: nikomu złem za zło nie odpłacajcie, starajcie się dobrze czynić wobec wszystkich ludzi.
Wojna jest zaprzeczeniem Bożej woli.
– Im bardziej ludzie oddalają się od Boga, tym bardziej bezlitosne stają się ich wojny.
Powinniśmy odrzucić każde działanie, w wyniku którego krzywdzony jest drugi człowiek, niezależnie od idei, w imię której walczymy. Takie postępowanie bowiem nie różni się od składania ofiar pogańskim bożkom.
Kolejnym prelegentem Kongresu był o. prof. Andrzej Wodka CSsR, prezes Agencji Stolicy Apostolskiej ds. Oceny i Promocji Jakości Kształcenia na Uniwersytetach i Wydziałach Kościelnych.
– Rozpocznę od pewnego sekretu Błogosławieństw. Sekret polega na tym, że jest to własny portret Jezusa i zarazem droga świętości uczniów.
W kontekście tematyki Kongresu szczególnie istotne jest błogosławieństwo siódme: Błogosławieni, którzy wprowadzają pokój, albowiem oni będą nazwani synami Bożymi. Opisuje ono dosłownie „czyniących pokój” – próbujących przywrócić Eden, czyli świat z początku czasów, gdy człowiek trwał w bliskiej relacji z Bogiem, a jego życiu nie zagrażały żadne niebezpieczeństwa duchowe ani cielesne.
– (…) tak rozumiany pokój jest przede wszystkim darem Boga. Wymaga on jednak synergicznej współpracy człowieka.
„Czyniący pokój” kierują się logiką jednania, pomnażając szczęście wśród ludzi poprzez czynienie ich sobie nawzajem braćmi i siostrami. Pokój pochodzi ze szczerości. W każdej szczerze przeżywanej relacji jest on obecny.
Następnie głos zabrał o. dr Jerzy Kraj OFM, wikariusz łacińskiego patriarchy Jerozolimy dla Cypru w latach 2013-2022. Tytuł jego wystąpienia brzmiał: „Dialog narzędziem pokoju. Inspiracje spotkania św. Franciszka z Malikiem al-Kamilem”.
– Rzeczywiście jego [św. Franciszka] zaangażowanie w dialog było niezwykłe, nawet z tymi, których powszechnie uważano za wrogów. (…) Gest Franciszka, choć przez wielu w przeszłości oceniany był jako naiwny i bezsensowny, jest dzisiaj rozumiany jako autentyczne świadectwo jego ewangelicznej drogi nawrócenia.
Po wejściu na drogę wiary Franciszek zrozumiał wagę dialogu, który może stać się narzędziem w niesieniu ludziom Bożego miłosierdzia. Święty stał się symbolem pokoju jako ten, który kochał swoich wrogów.
– Kościół Katolicki konsekwentnie promował i promuje dialog jako aspekt ewangelizacyjnej misji kościoła. Misja ta oznacza szerzenie w świecie miłości Boga,która wynika z Jego trynitarnej natury.
Jako ostatni w sesji pierwszej wystąpił ks. prof. Jeyaraj Veluswamy SJ, Rektor Wyższej Szkoły im. św. Ksawerego w Kalkucie. Swoje wystąpienie rozpoczął od buddyjskiej modlitwy wdzięczności i pokoju, którą miliony Hindusów odmawiają każdego dnia.
Pokój jest pragnieniem każdego ludzkiego serca, także dążeniem każdego narodu. Jednak w wyniku sprzecznych interesów politycznych i ekonomicznych w różnych częściach świata wybuchają wojny, które trwają i w tej chwili. Prelegent przypomniał, że mimo wszystko nie powinniśmy poddawać się rozpaczy.
– Jesteśmy wezwani, aby wierzyć, dostrzegać promienie nadziei i szerzyć przesłanie pokoju (…).
Ks. Profesor przywołał postaci dwóch apostołów pokoju – Mahatmy Gandhiego i Jana Pawła II. Wskazał na wspólne cechy życia i działań obu wielkich przywódców, prowadzących świat ku sprawiedliwości.
Kolejnym prelegentem był ks. prof. Paweł Bortkiewicz. Wygłosił wykład pod tytułem: „Znaczenie pielgrzymki św. Jana Pawła II na Ukrainę w 2001 r w kontekście współczesnym.”
– Była to pielgrzymka Polaka do narodu Ukraińskiego, a więc pielgrzymka, która niosła brzemię historycznych dziejów – powiedział duchowny.
Ks. prof. Paweł Bortkiewicz nawiązał do skomplikowanej historii polsko-ukraińskiej na przestrzeni wieków. Zaznaczył, że pielgrzymka papieża była złożona i trudna. Jan Paweł II pojechał tam z wezwaniem do jedności katolików. Zostało to wyrażone między innymi w geście symbolicznym przez odwiedzenie trzech katedr: rzymskokatolickiej, grekokatolickiej i ormiańskokatolickiej. Symbolizuje to pojednanie – tłumaczył kapłan.
– „Przybywając jako pielgrzym pokoju i braterstwa ufam, że zostanę przyjęty z otwartym przyjęciem tych, którzy nie nalezą do Kościoła Katolickiego”
Prelegent zwrócił uwagę, że papieskie przesłanie niosło też wymiar polityczny, podkreślał męstwo Ukrainy i bronił jej integralności; bronił europejskiego powołania Ukrainy. Wskazał, że Papież traktował Ukrainę jako most między Wschodnim, a Zachodnim Kościołem Katolickim.
Ks. prof. Paweł Bortkiewicz powiedział, że przesłanie Jana Pawła II z pielgrzymki na Ukrainę jest bardzo aktualne. To wydarzenie stało się manifestem tożsamości Ukrainy i proklamacją jej integralności.
Następnie ks. bp Jan Władysław Sobiło, biskup pomocniczy diecezji charkowsko-zaporskiej przedstawił świadectwo z Ukrainy o postawie pasterza w czasie działań wojennych.
– Kapłani pomagają znaleźć lokum uchodźcom, angażują się w pomoc humanitarną. Pracują oni w ciągu dnia i nocy, odnajdują ludzi, którzy potrzebują pomocy – powiedział duchowny.
Podkreślił, że gorliwie służą Kościołowi. Duchowni i siostry zakonne niosą pomoc ludziom, nie zważając na ich przynależność.
– W naszych parafiach pomoc przyjmują ci, którzy się zgłaszają. Nawet jeśli ktoś jest ateistą, traktujemy go, jak rodzonego brata – podkreślił Prelegent.
Duchowny powiedział, że „każdy kapłan, który znalazłby się na naszym miejscu, zachowałby się tak samo, ponieważ tak ukształtował nas Kościół”.
– Wojna pokazuje piękno kapłaństwa i powołania. Bóg pokazuje nam, mimo trudności, jakie jest prawdziwe oblicze Kościoła i kapłana. Jest to serce żyjące dla ludzi – zaakcentował ks. bp Jan Władysław Sobiło.
Kolejnym prelegentem był prof. Albert Wei-min Tang. Wygłosił on wykład: „Katolicyzm, media i wojna: perspektywa tajwańska”.
Profesor przedstawił historyczne trajektorię tego, jak misjonarze katoliccy, w kraju i za granicą, aktywnie uczestniczyli w działaniach wojennych, angażując się w walki oraz rolę, jaką odgrywają kościoły na tle propagandy medialnej w kontekście wojny na Ukrainie. Powiedział, że odgrywają znaczącą rolę w wymianie kulturalnej Wschód- Zachód. Tłumaczył, że przyspieszyli poszerzenie perspektyw intelektualnych i wspierali formowanie się narodu wolnego i demokratycznego.
– Chcę tu podkreślić rolę polskich misjonarzy przyczyniających się do powstania Monumenta Serica i nauczania w języku mandaryńskim/polskim.
Wielu polskich księży Werbistów SVD pełniło obowiązki administracyjne na Tajwanie. W zakresie tajwańsko-polskiej dyplomacji kulturalnej, została ona zilustrowana poprzez, na przykład, pierwszą polską uroczystość bożonarodzeniową, która odbyła się na Uniwersytecie Katolickim Fu Jen – zaakcentował profesor.
Następnym prelegentem był red. Goran Andrijanić z Chorwacji, publicysta tygodnika „Sieci” i portalu wPolityce.pl. Przedstawił on wykład pt. „Święty Jan Paweł II wobec wojny na Bałkanach”.
– Była to krwawa walka, której skutki odczuwamy do dziś – podkreślił publicysta.
Jak mówił prelegent, św. Jan Paweł II był autorytetem. Ojciec Święty wzywał do pokoju opartego na sprawiedliwości i prawdzie.
– Watykan w 1991 roku uznał niepodległość Słowenii i Chorwacji. Było to mocne przesłanie, które pozwoliło tym krajom odnaleźć swoje miejsce na arenie narodowej – wskazał red. Goran Andrijanić.
Prelegent wiele razy podkreślił, że św. Jan Paweł II był przyjacielem dla obywateli Bośni i Hercegowiny, Słowenii i Chorwacji. Podczas konfliktów występujących na południu Europy św. Jan Paweł II był jednym z nielicznych, który od początku wojny, aż do jej zakończenia był duchowym przewodnikiem.
Orędzie pokoju było jeszcze bardziej widoczne podczas wizyty JP II dla Chorwatów
– Modlitwa pańska wskazuje jedyną drogę, którą należy podążać. Droga przebaczenia. Tylko to serce, które jest wolne od nienawiści – może otrzymać Boże przebaczenie. Szukaj przebaczenia i przebaczaj – zaakcentował publicysta.
Kolejnym prelegentem była – prof. Aljula Jubani z Uniwersytetu Tirańskiego w Albanii. Podjęła w swojej prelekcji temat pt. „Przezwyciężać wojnę drogą pokoju – wizja męczenników albańskiego Kościoła Katolickiego”.
Profesor wskazała, że szczerość jest drogą do życia w sprawiedliwości.
– Miłość bliźniego, to nie tylko miłość do krewnego, bliskiego z rodziny. Krewny to także osoba, z którą łączy wspólny cel i wartości. Życie w sprawiedliwości to bycie prawdziwym i szczerym w stosunku do innych – powiedziała prof. Aljula Jubani.
Albańscy pasterze na początku XX wieku głosili prawdę, mówiąc o komunizmie jako o najgorszej dyktaturze. Od 1940 zamykano kościoły i instytucje kościelne. Ktokolwiek pojawił się w tym miejscu, był aresztowany i torturowany. W panującym ustroju człowiek był maszyną w służbie systemowi.
– Wszyscy chrześcijanie muszą walczyć o pokój. Dobro zawsze zwycięża. Spirala krzywd i odwetu nigdy się nie skończy, jeśli nie będzie przebaczenia – zaakcentowała Prelegentka.
Ostatnim prelegentem dzisiejszego dnia był prof. Christian Esguerra z Uniwersytetu św. Tomasza w Manili. Tematem jego przemówienia był „Proces pokojowy z Narodowym Frontem Wyzwolenia Moro na Filipinach”.
– Ekstremiści z państwa islamskiego nie raz pokazali, jak są brutalni i jakie sieją zniszczenie – podkreślił profesor Christian Esguerra.
Wykładowca uniwersytecki i dziennikarz, tłumaczył działania terrorystów oraz rządu. Powiedział, że w 2014 r. po latach negocjacji pokojowych – muzułmański rząd zawarł porozumienie w sprawie pokojowego rozwiązania. Pierwsze regularne wybory odbędą się w 2025 roku.
Pierwszy dzień kongresu zakończyła Msza Święta sprawowana w intencji pokoju na świecie w Sanktuarium Najświętszej Maryi Panny Gwiazdy Nowej Ewangelizacji i Świętego Jana Pawła II.
Drugi dzień kongresu – 26 listopada – również rozpoczęła Msza Święta sprawowana przez w Sanktuarium. Po niej rozpoczęła się druga część XV Międzynarodowego Kongresu współorganizowanego przez Akademię Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu.
Jako pierwszy wystąpił Mariusz Błaszczak, wiceprezes Rady Ministrów i Minister Obrony Narodowej. Szef resortu obrony mówił o polityce Polski wobec zagrożeń militarnych w realiach współczesnego świata. Stwierdził, że do trwającej wojny w Ukrainie doprowadziła uległość innych państw wobec rosyjskiego dyktatora.
– Stan bezpieczeństwa w Polsce zmienił się radykalnie w 2008 roku. W tamtym czasie już wielu z nas miało świadomość tego, że zachowanie Putina to łamanie prawa międzynarodowego.
Mariusz Błaszczak poruszył również temat dezinformacji podczas trwającego za wschodnią granicą konfliktu. Zauważył, że państwo polskie jest poddawane przez Rosję celowemu i konsekwentnemu fabrykowaniu treści na swój temat. Intencją tych działań jest wstrzymanie pomocy dla Ukrainy poprzez wywołanie wzajemnej wrogości. Minister podkreślił tu kluczową rolę mediów, które powinny pełnić rolę nośników prawdy.
Podczas dyskusji pod koniec sesji poruszono między innymi kwestię zasadniczej służby wojskowej jako czynnika podnoszącego społeczne morale.
– Wyszliśmy z założenia, że zaczynamy ten nasz proces budowy silnego wojska polskiego poprzez zaczęty dla ochotników, którzy chcieliby wstąpić do wojska polskiego i powiem, że ten proces przebiega bardzo dobrze.
Kolejnym prelegentem Kongresu był gen. bryg. Karol Molenda. Opowiadał o specjalistycznym komponencie polskich sił zbrojnych – Wojskach Obrony Cyberprzestrzeni, których jest dowódcą. Proces ich tworzenia rozpoczął się w 2019 roku wraz z zatwierdzeniem „Koncepcji organizacji i funkcjonowania sił cyberobrony”. Komponent został po raz pierwszy zdefiniowany w Ustawie o obronie Ojczyzny.
– Oprócz tego, że nasze zespoły monitorują 24 godziny, 7 dni w tygodniu przez cały rok, to budujemy kompetencje naszych zespołów do tego, by posiadały umiejętności i niezbędne narzędzia, że jeżeli będzie zaatakowana dla przykładu infrastruktura krytyczna, będą mogły wspomóc działania lub odpierać ataki.
Ks. prof. Jerzy Gocko SDB, kierownik Katedry Teologii Moralnej Społecznej na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, podjął temat pokoju w nauczaniu społecznym Kościoła.
– Chrześcijańskie spojrzenie na wojnę, a może nade wszystko, patrząc pozytywnie, na pokój, jest głęboko realistyczne.
Nadrzędnym pragnieniem ludzkiego serca jest pragnienie pokoju. Jednak gniew i złość nie raz tę tęsknotę tłumią. W ten sposób rodzą się wojny, a użycie siły we współczesnym świecie wydaje się czasem niemal nieuniknione.
Prelegent przytoczył słowa św. Jana Pawła II: „Możliwy jest tylko jeden pokój, jest on bowiem wartością, która nie zna podziału”. Pokoju nie powinno się dzielić, ale rozszerzać, „przedłużać” na drugiego człowieka, na wspólnotę, na cały naród.
– Nie jest groźne to, że człowiek ma w ręku broń, tylko to, że ma serce uzbrojone nienawiścią, agresją.
Z biblijnej perspektywy pokój jest atrybutem i darem od Boga. Święty Paweł powiedział o Chrystusie: “On jest naszym pokojem”. Na podstawie tej teologii pokoju Kościół katolicki kładzie szczególny nacisk na związek między pokojem duchowym a pokojem społeczno-politycznym.
Ostatnim prelegentem w czwartej sesji był dr Marcin Romanowski, Sekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości. Zaczął od tezy, że prawa człowieka i pokój mają ze sobą głębokie powiązania. Prawa człowieka definiują kulturę prawną w krajach cywilizacji łacińskiej.
– Pokój w tym kontekście (…) niewątpliwie będzie tym stanem współpracy, koordynacji, harmonii, urzeczywistnienia dobra wspólnego w dobrze zorganizowanym społeczeństwie, narodzie, sprawnie działającym państwie (…).
Mówca podkreślił, że dobro wspólne jest komplementarne do osobowego dobra człowieka. Jak stwierdził, pokój jest emanacją osoby, efektem cech osobowych człowieka, wraz z jego osobistą godnością.
– Mówimy w prawie, to jedna z podstawowych zasad: prawo opiera się na człowieku, człowiek jest podstawą, fundamentem prawa.
Bez pokoju nie byłoby ani filozoficznej, ani politycznej przestrzeni dla praw człowieka. Pokój to jednak coś więcej niż brak wojny – wypływa on z osobistego sposobu bycia każdej osoby.
Kolejnym prelegentem był prof. Dinesh R. Bhuju z Nepalu. Wygłosił on prelekcję na temat „Prawa człowieka pracowników migrujących podczas ogłoszonej pandemii COVID-19 – przypadek Nepalu”.
Jak mówił profesor z Nepalu, w przeprowadzonym badaniu 48 procent robotników w wieku od 20 do 39 roku życia wolało migrować do Indii w celu poszukiwania pracy. Ryzykiem, jakie niosło za sobą pozostanie w Ojczyźnie było ubóstwo, ignorancja, bezrobocie oraz strach przed utraceniem biznesu i ryzyko długu. Powołał się na Agendę 2030, która głosi w pięknych słowach – lewicowe poglądy (aborcja, gender)
– Każdego dnia do Nepalu wracają średnio trzy ludzkie ciała migrujących pracowników, którzy zmarli w wyniku migracji zarobkowej. Ostatnia blokada sprawiła, że pracownicy podczas COVID- 19 byli więzieni i nie mieli możliwości spełnienia podstawowych potrzeb – wskazał prof. Bhuju.
– Prawie codziennie media podają wiadomości o wojnie i przemocy naszych wrogów. Dla mnie wojna jest tragedią ludzką. Na wojnie człowiek traci roztropność, wyobraźnię, świadomość i życzliwość, czyli cechy ludzkie – zaakcentował Prelegent.
Następnie dr Wojciech Szczepański z Komisji Bałkanistyki PAN w Poznaniu podjął się tematu: „Krytyka pacyfizmu a stanowisko antywojenne w myśli o. Józefa Marii Bocheńskiego OP na tle nauki Kościoła”.
– Pacyfizm może być tym, co prowadzi do moralnego osłabienia i naturalnej zdolności do obrony przed złem – podkreślił prelegent.
Doktor opowiedział po krótce historię członków rodziny ojca Józefa Bocheńskiego oraz samego duchownego. Wspomniał, że wstępując do zakonu – mógł nazwać się ateistą. Dochodził do wiary podczas formacji zakonnej. Prelegent wytłumaczył za ojcem Bocheńskim, że pacyfizm to zabobon, tak samo jak marksizm czy absolutyzacja tolerancji.
– Wojna jest absurdem, agresja wojenna to zło, lecz obrona wojenna nim nie jest. Pacyfizm, szczególnie w postaci radykalnej – to katastrofa. Triumf egoizmu – zaakcentował dr Szczepański.
Kolejnym prelegentem był dr Pablo Galindo Cruz z Uniwersytetu Panamerykańskiego w Meksyku, który zwrócił uwagę „na wojnę z perspektywy człowieka bezbronnego”.
– Niezależnie od tego, jak konstruujemy naszą symboliczną tożsamość, poza jakąkolwiek rolą czy rangą, wszyscy posiadamy spojrzenie, które jest jednocześnie prośbą i rozkazem: „nie zabijaj mnie” – mówił prelegent.
– Twarz jest najbardziej specyficzną ludzką rzeczywistością cielesną. Niezależnie od rzeczywistości symbolicznej podmiotu, zawsze przedstawia się ją jako imperatyw, a ponadto jest wewnętrznie naga – wskazał dr Pablo Galindo Cruz.
Tłumaczył dalej, że doprowadzi to do refleksji nad charakterystyczną dla człowieka nędzą. Można do niej podejść dwojako: przed-refleksyjnie i refleksyjnie. Doktor wytłumaczył to na przykładzie paraboli ewangelicznej o dobrym Samarytaninie.
Ostatnim gościem tegorocznego dwudniowego Międzynarodowego Kongresu Katolicy a wojna i pokój był prof. Jack Hwang z Katolickiego Uniwersytetu Fu-Jen na Tajwanie.
Profesor podjął prelekcję na temat „Wojna, media i misyjna posługa chorym – o. Bernard Druetto, założyciel pierwszego kościoła katolickiego w Kinmen i jego legenda”.
W 1949 roku o. Druetto został uwięziony i przez siedem miesięcy był torturowany, ponieważ władze komunistyczne uznały go za szpiega.
– Ojciec Bernard Druetto nigdy nie porzucił swojej wiary i chęci pomocy słabym i chorym pomimo zagrożenia zdrowia i życia – podkreślił prof. Jack Hwang.
Profesor opowiedział w jaki sposób ojciec Druetto działał w Kinmen, Chinach i na Tajwanie. Założył pierwszy kościół na owej wysepce, szpital. Oddał się z miłości dla ludzi tam żyjących. Służył im w duchu pokory i wdzięczności.
Kongres zakończyło wystąpienie o dr Zdzisława Klafki, prof. AKSiM, Rektora Akademii. Dokonał on podsumowania dwóch dni obrad i dyskusji:
– Warto było zorganizować ten kongres międzynarodowy. Warto było zaprosić gości z całego świata, abyśmy wspólnie uczynili refleksję nad problemem wojny i przywołać w nas to najgłębsze pragnienie człowieka – pokoju – zaznaczył Rektor AKSiM.
Transmisję z wydarzenia przeprowadziła Telewizja Trwam, ale również Studencka Telewizja Tilma oraz Studenckie Radio Internetowe SiM.
Maja Stasyszyn
Mateusz Kamiński
Zespół Prasowy AKSiM