W auli Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu w dniach 24-25 listopada 2017 r. odbył się dwudniowy X Kongres Międzynarodowy „Katolicy i Niepodległość – szanse i zagrożenia”. 

Podczas pierwszego dnia prelekcje wygłosili znani profesorowie, m.in. prof. dr hab. Piotr Jaroszyński, ks. prof. dr hab. Henryk Witczyk, czy prof. dr hab. Mieczysław Ryba, którzy poruszyli wiele istotnych kwestii wiążących się z wiarą, patriotyzmem i niepodległością. 

Drugi dzień konferencji „Katolicy i niepodległość – szanse i zagrożenia” otworzył JEm. ks. kardynał Zenon Grocholewski. Wyraził radość z uczestnictwa w konferencji oraz życzył prelegentom, aby ich głos był inspiracją do twórczej dyskusji dla naszego narodu.

Pierwszym z prelegentów był europoseł  prof. Mirosław Piotrowski. Podjął temat niepodległości w Unii Europejskiej. Jego zdaniem w Unii Europejskiej jest coraz trudniej zachować pełną suwerenność. Jako początek tego procesu wskazuje przyjęcie traktatu lizbońskiego w 2009 r.

– Przeforsowany w 2009 r. traktat lizboński wszedł w życie wbrew woli obywateli, niejako tylnymi drzwiami. Dowodzą tego wypowiedzi czołowych europejskich polityków. (…) Wprowadzono dokument ograniczający suwerenność krajów i wbrew ich woli, a niekiedy pod przymusem. Vide casus Irlandii, gdzie kazano im głosować dwa razy, a nawet do skutku, nad tym dokumentem. Prezydent Czech, Vaclav Klaus (…) stwierdził, że jego zdaniem Republika Czeska przestanie być suwerennym państwem – mówił.

Profesor ocenił, że w obecnej Unii Europejskiej istnieje tendencja stawiania interesu ogólnoeuropejskiego ponad narodowy. Stwarza to poważne zagrożenia dla niepodległości państw narodowych.

– Dobitnym przykładem jest funkcjonująca w Parlamencie Europejskim od 2010 r. grupa Spinellego, która kieruje się tą dewizą, czyli stawiania interesu ogólnoeuropejskiego ponad interesem narodowym. Ta grupa skupia ponad 100 wpływowych europosłów (…). Inicjatorem jej powstania był przywódca europejskich liberałów (…). Przypomnę, że Altiero Spinelli, przywódca duchowy tej grupy, to komunista i współautor manifestu z Ventotene, często nazywany ojcem Unii Europejskiej (…) A w manifeście pisał: aby odpowiedzieć na nasze potrzeby, europejska rewolucja musi być socjalistyczna. Domagał się on też likwidacji państw narodowych, czyli likwidacji ich niepodległości – ostrzegał profesor.

Następnym prelegentem był pochodzący z Argentyny ks. dr Javier Olivera Ravasi.

Powiedział, że Argentyna w maju roku 2010 świętowała 200-lecie odzyskania niepodległości. Sama rewolucja majowa z 1810 roku jest jednak przedstawiana fałszywie.

– Gdyby jednak zapytać zwykłego przechodnia co tak naprawdę świętowali, wielu odpowiedziałoby, że ów maj był momentem odzyskania niepodległości przez naród, który czując odrazę do hiszpańskiej dominacji i zafascynowany ideałami rewolucji francuskiej (…) rzucił się na cabildo, żeby wyzwolić się z tyranii narzuconej przez krzyż i hiszpański, królewski miecz – stwierdził.

Prelegent postawił pytanie o sens, o cel pisania na nowo historii tego, czym był majowa rewolucja?

– Dwóm pisarzom została zlecona misja ponownego napisania historii Argentyny (…) Dlaczego? Ponieważ zaistniała potrzeba na pokazanie, że Argentyna nie rodziła się jako katolicka i monarchiczna, ale narodziła się jako laicka i demokratyczna – ocenił.

Ksiądz doktor podważył następnie rzekome przyczyny wydarzeń z maja 1810 r., czyli inspirację rewolucji majowej rewolucją francuską oraz wzór i pomoc Stanów Zjednoczonych. 

– Rewolucja francuska była wówczas kojarzona z takimi słowami jak terror, gilotyna, masakry (…). Były to pojęcia politycznie niepoprawne. Co więcej, kiedy z jakiegoś powodu w cabildo pojawiały się słowa rewolucji, niepodległości amerykańskiej, te słowa rewolucji francuskiej były powiązane z innym wyrażeniem: horror. Mówiono: trzeba uniknąć horroru – powiedział prelegent.

Na koniec powiedział, że jego wystąpienie jest syntezą procesu niepodległościowego kraju z Ameryki Łacińskiej, ale niektóre elementy można odnieść nawet do historii Polski.

– Nie tylko liberalizm przejmie „liderowanie” pewnych projektów. To jest pewien obraz, o którym nie chciano mówić. (…) Opowieści historyczne we wszystkich krajach są analogiczne. Temat niepodległości w stosunku do Hiszpanii może być odniesiony do tego, co znam z historii Polski, w przypadku Katynia. Są tematy, których nie można dotykać, które są historycznie niepoprawne. Coś podobnego pojawia się niemal zawsze w historii – zakończył.

Prof. Maria Teresa Nicolas wygłosiła wykład pt. „Meksyk 200 lat po odzyskaniu niepodległości: wolność jako wyzwanie”.

– Jestem pod wrażeniem, jak silną kulturę państwo posiadacie. Sądzę, ze jest to najważniejsze wspomnienie mojego serca i to wrażenie przywiozę do swojej ojczyzny – tak rozpoczęła wykład prelegentka.

Profesor Maria Teresa Nicolas najpierw przedstawiła słuchaczom, w jaki sposób powstała kolonia hiszpańska na terytorium Meksyku, tzw. Nowa Hiszpania.

– Będziemy mówili o niepodległości Meksyku. (…) Krótko wspomnę wydarzenia, które doprowadziły do tego wydarzenia. Opowiem o tym, jaka była Nowa Hiszpania. (…) Tożsamość nowohiszpańskiego społeczeństwa była określana przez (..) dwa główne elementy: integracja ras (hiszpańskiej, indiańskiej, czarnoskórej) i religia katolicka, ponieważ od objawienia Matki Bożej w Guadalupe w 1531r. Meksykanie uważali się za lud uprzywilejowany przez Boga. (…) Przez pierwsze dwa wieki kolonii w Nowej Hiszpanii panował optymizm i dobrobyt – opowiadała.

Następnie opowiedziała o przyczynach odzyskania niepodległości przez kolonię. Wskazała na przyczyny zewnętrzne i wewnętrzne. Wśród przyczyn zewnętrznych została wymieniona niepodległość USA oraz podbój Hiszpanii przez Napoleona. Wewnętrznymi natomiast były: nierówność ekonomiczna mieszkańców Nowej Hiszpanii oraz walka pomiędzy wysokim i niskim duchowieństwem. Do wysokiego należeli Hiszpanie, a do niższego Metysi, a konflikt między nimi wziął się z nierówności w dochodach.

Kolejnym ważnym punktem wykładu było przedstawienie przebiegu wojny o niepodległość.

Wskazała również na konsekwencje niepodległości, w tym problemy, przez którymi stanęło państwo: społeczne, polityczne i ekonomiczne.

Powiedziała również, że wielkie wyzwanie Meksyku, które dzieli z Polską, można znaleźć w zdaniu Augustina de Iturbide, które wypowiedział przed obrazem Matki Bożej z Guadelupe. 

– Znacie już sposób, aby być wolnymi. Teraz przypada wam wskazanie sposobu, aby być szczęśliwymi – zakończyła.

Prelegenci na zakończenie pierwszej części wzięli udział w debacie z audytorium. 

Po przerwie kawowej dr Alinah K. Sedobye z Namibii omówiła wkład Afryki w globalną kulturę pokoju. Stwierdziła, że nie sposób w jednym wykładzie przywołać przykładów wszystkich krajów afrykańskich. Jest jednak kilka kluczowych wartości, dzięki którym Afryka ma rzeczywisty wkład w światową kulturę pokoju. Pomimo, iż kontynent afrykański jest do dzisiaj nękany przez wielkie problemy, takie jak wojny, głód, ubóstwo, jednocześnie stanowi świadectwo na istnienie nadziei na wolność.

– Martin Luther King uczył ludzi Afryki, że przebaczenie to nie tylko jednorazowy akt, ale to stała postawa – mówiła – Przynosi to efekt katharsis dla ludzkości.

Przyszedł czas na gościa pochodzącego z Azji. Profesor Christian Esguerra z Filipin opowiedział o historii Filipin, ich drodze do niepodległości oraz o współczesnych problemach:

– Jestem pierwszy raz w Polsce i widzę, że jest wiele podobieństw pomiędzy nami. 80% Filipińczyków to katolicy. (…)Moje wrażenie o Polsce jest taki, że to jest bardzo konserwatywne, katolickie państwo i mamy wspólne wyzwania przed sobą, jak na przykład zwalczanie podejścia liberalnego.

Profesor przedstawił historię Filipin, zwracając szczególną uwagę na drogę do niepodległości, która nie była łatwa, ponieważ była przeplatana czasami okupacji i rządów autorytarnych.

– Filipiny pokazały, że rewolucja może mieć charakter pokojowy. (…)katolicy [30 lat temu] gdy żołnierze przyszli, aby zniszczyć rebelię, kiedy przyleciały helikoptery, stali z różańcami plecami do żołnierzy i czołgów. Filipińczycy zatriumfowali i pokazali, że rewolucja może być pokojowa. (…) Ta rewolucja inspirowała również powstanie w Polsce – mówił.

Opowiedział również krótko historię chrześcijaństwa na Filipinach. Przywołał również słowa Benedykta XVI, że Kościół nie może stać z boku, gdy toczona jest walka o wolność.

Profesor mówił również o współczesnych problemach politycznych Filipin oraz o ofiarach wojny narkotykowej. Prezydent Filipin R. Duterte powiedział, że będzie zadowolony, jeśli zabije 3 miliony uzależnionych od narkotyków. Grupy walczące o prawa człowieka są przerażone sytuacją na Filipinach. Biskupi na Filipinach potępili rządy terroru i śmierci w tamtym kraju. Kościół również w efekcie znalazł się pod celownikiem prezydenta Duterte. 

– Jeśli nie ma rozumu to państwo jest wysoko zorganizowaną bandą złodziei i mam nadzieję, że nie podpadniemy pod tę kategorię. Jeśli nie ma rozumu to państwo jest wysoko zorganizowaną bandą złodziei i mam nadzieję, że nie podpadniemy pod tę kategorię – zakończył.

Ksiądz prałat dr Sławomir Oder, który przyjechał z Watykanu, opowiedział o myśli Jana Pawła II, mówiącej o niepodległości jako rzeczywistości jednocześnie danej i zadanej.

– Dla św. Jana Pawła II Ojczyzna miała bardzo konkretne znaczenie. Ojczyzna to jest poniekąd to samo, co ojcowizna, czyli zbiór dóbr, które otrzymaliśmy w dziedzictwie po ojcach, a równocześnie jest to wynikający z tego dziedzictwa stan posiadania, w tym również terytorium, a jeszcze bardziej wartości i treści duchowe, które składają się na kulturę danego narodu. Spojrzenie Jana Pawła II jest spojrzeniem człowieka wiary – podkreślił ksiądz prałat.

– Prawo posiadania własnej Ojczyzny, utożsamiającej ziemię, kulturę, przeszłość, przyszłość, w której człowiek czuje się u siebie, która jest jego domem stanowi jedno z zasadniczych praw człowieka i narodu – prelegent przytoczył wypowiedź św. Jana Pawła II.

Jednocześnie przypomniał, że Jan Paweł II postrzegał Ojczyznę jako zadanie.

– Jan Paweł II wzywał wszystkich odpowiedzialnych do rozważenia i do czynnego zaangażowania się w usuwanie przyczyn decydujących o oderwaniu się od ziemi ojczystej tak wielu milionów ludzi – powiedział.

Wielkim marzeniem papieża-Polaka była Europa wolna od egoistycznych nacjonalizmów, w której narody są postrzegane jako żywe ośrodki kulturowego bogactwa, zasługującego na to, aby je chronić i pomnażać dla dobra wszystkich. Jego przesłanie było przesłaniem otwarcia i poszerzenia w czasie i przestrzeni i niosło w sobie zachętę, aby bogactwo, jakim jest Ojczyzna, traktować z szacunkiem, pomnażać i przekazywać innym. 

Podsumowując konferencję, wiceminister spraw zagranicznych Jan Dziedziczak wyraził swoją radość ze zorganizowania takiej konferencji.

– Uważamy, że walka o niepodległość powinna być walką każdego Polaka. Ta konferencja przypomina, że każdy z nas jest ambasadorem Polski. Jest to znakomite narzędzie do dostarczania amunicji, mówiąc językiem wojskowym, czyli argumentów tego, co chcemy o Polsce przekazać innym – mówił.

Jan Dziedziczak powtórzył również za Romanem Dmowskim, że katolicyzm nie jest dodatkiem do polskości, ale stanowi jej istotę. 

Ojciec rektor dr Zdzisław Klafka na zakończenie kongresu powiedział, że on osobiście bardzo potrzebował takiego kongresu. Powiedział, że promienie zmartwychwstałego Chrystusa opromieniają wszystko to, co zniewala człowieka i podczas tego kongresu mogliśmy tego doświadczyć. 

– Człowiek, który nie zna swoich korzeni, nie może mówić nawet, że jest Europejczykiem. Żeby to powiedzieć, trzeba najpierw znać kraj, z którego pochodzi. (…) Ktoś, kto zapomina o swoich korzeniach, to znaczy, że chyba stracił swoją godność. (…) Jan Paweł II nauczył nas, aby nie wstydzić się swoich korzeni – podsumował ojciec rektor.

Ksiądz biskup Stanisław Napierała pobłogosławił uczestnikom konferencji na zakończenie.

W trakcie Kongresu odbywały się również briefingi przeprowadzone przez Zespół Prasowy WSKSiM.

Organizatorami Kongresu „Katolicy i Niepodległość – szanse i zagrożenia” byli: Regionalny Ośrodek Debaty Międzynarodowej, Instytut Św. Jana Pawła II „Pamięć i Tożsamość” oraz Wyższa Szkoła Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu.

Studencka telewizja Tilma prowadziła transmisję na żywo wszystkich briefingów, jak i wszystkich wykładów.

Wojciech Białogłowy
Zespół Prasowy WSKSiM

W auli Wyższej Szkoły Kultury Społecznej  i Medialnej w Toruniu trwa dwudniowy X Kongres Międzynarodowy „Katolicy i Niepodległość – szanse i zagrożenia”.

Pierwszy dzień kongresu otworzył o. dr Tadeusz Rydzyk CSsR.

– Cieszę, że jesteście, szczególnie studenci, bo wy jesteście nadzieją – zaznaczył Rektor-Założyciel Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej.

Słowo do zebranych skierował ks. kard. Zenon Grocholewski, prefekt senior Kongregacji Wychowania Katolickiego.

– Słuszne jest, aby Polska miała należne miejsce w ramach politycznych i ekonomicznych struktur zjednoczonej Europy – powiedział ks. kard. Zenon Grocholewski.

List wystosowany przez premier Beatę Szydło odczytał Paweł Szrot, zastępca szefa Kancelarii Rady Ministrów.

– Do strzeżenia suwerenności są wskazani szczególnie ci, którym powierzono sprawowanie władzy publicznej. (…) Nasza narodowa suwerenność wyrosła z chrześcijańskich korzeni – pisała Prezes Rady Ministrów.

Jako kolejny wystąpił prof. dr hab. Piotr Jaroszyński, polityk, filozof, publicysta. W referacie pt. „Sens niepodległości w świetle myśli antycznej (Grecja – Rzym)” zwracał uwagę na brak patriotyzmu Polaków i upadek wysokiej kultury w Polsce.

– Nasza tożsamość polska zakorzeniona jest w kulturze greckiej (…) i do tej kultury musimy wracać, żeby się nie zagubić. (…) Utrata niepodległości może nastąpić wskutek zagrożenia zewnętrznego lub napływu obcych ludów lub braku patriotyzmu i braku kultury wolności. (…)Problem polega na czymś głębszym, niż samo słowo patriotyzm. Chodzi mianowicie o miłość do ojczyzny, która jest oparta na poczuciu trwałego związku, przez pokolenia, właśnie z tym krajem i tym narodem – wyjaśnił prof. dr hab. Piotr Jaroszyński.

Ks. prof. dr hab. Henryk Witczyk, kierownik Katedry Teologii Biblijnej Nowego Testamentu KUL w prelekcji pt. „Ewangelia Jezusa Chrystusa gwarantem suwerenności narodów” zwrócił uwagę na fakt, że za otrzymanymi darami idą również obowiązki.

– Prawdy zawarte w Ewangelii to wielkie czynniki gwarantujące suwerenność człowieka oraz suwerenność narodów, a zwłaszcza narodów ochrzczonych (…). Ewangelia Chrystusa gwarantuje suwerenność człowieka, a w sposób szczególny chrześcijanina; suwerenność narodów, a zwłaszcza narodów ochrzczonych – zaznaczył ks. prof. dr hab. Henryk Witczyk.

Zastępca Prezydenta Miasta Łomży – dr Agnieszka Muzyk podjęła temat „Trzeźwość-Wolność-Niepodległość”. W referacie wyjaśniła różnicę między trzeźwością i abstynencją oraz podkreśliła wagę walki z alkoholizmem i innymi uzależnieniami, które ograniczają ludzką wolność. Według prelegentki jest to podstawą do budowania niepodległości państwa.

– Jeżeli mówimy o walce z alkoholizmem, to można powiedzieć, że jest to choroba i ona niesie określone koszty, więc ważne jest, żeby stworzyć skuteczne sposoby walki z alkoholizmem. (…) Nie ma wolności bez trzeźwości, ponieważ jak możemy mówić o wolnym wewnętrznie człowieku, jeśli człowiek ten nie będzie trzeźwy? Jak możemy mówić o wolnym narodzie, jeśli okaże się, że wiele osób jest zniewolona alkoholem? (…) Według statystyk, 33 osoby zostaną hospitalizowane z powodu ciężkiego zatrucia alkoholem etylowym, a 4 Polaków zatruje się nim śmiertelnie w ciągu dnia. (…) 6 os. dozna uszczerbku na zdrowiu, a 8 padnie ofiarą rozboju ze strony os. pijanej. (…) W ciągu dnia z powodu spożywania alkoholu straci życie nie mniej, niż 57 osób, co tygodniowo daje 399 osób, a rocznie 20 tysięcy – mówiła dr Agnieszka Muzyk.

Po krótkiej przerwie kawowej wystąpił prof. dr hab. Grzegorz Kucharczyk, historyk, który wygłosił wykład „Katolicy a patriotyzm”.

– Patriotyzm oraz katolicyzm to są dwie strony jednego medalu i właśnie z tego składa się ta szczęśliwa synteza – podkreślał prof. dr hab. Grzegorz Kucharczyk.

Następny wykład pt. „Duchowość Niepodległej” wygłosił ks. prof. dr hab. Paweł Bortkiewicz, profesor nauk teologicznych oraz członek Narodowej Rady Rozwoju. Prelegent zwrócił uwagę na złe rozumienie patriotyzmu w dzisiejszych czasach oraz wyjaśnił, na czym polega prawdziwa miłość do ojczyzny.

– Jak rozumieć słowo duchowość? Chciałbym to traktować nie tylko w znaczeniu religijnym, ale też egzystencjalnym. (…) To stopniowe poznawanie prawdy sumienia i pracy nad sobą. (…) Warto by było spojrzeć w biografie ojców niepodległości, ale także tych wszystkich znanych czy nieznanych bohaterów, którzy oddali swoje życie w okresie walk w czasie Wielkiej Wojny, które przyczyniły się do niepodległości  – wyjaśnił ks. prof. dr hab. Paweł Bortkiewicz.

Prof. Magdalena Gawin, Wiceminister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, w wystąpieniu pt. „Niepodległość – katolicyzm i prawa polityczne polskich kobiet” wyjaśniła rolę polskich katoliczek w kształtowaniu historii Polski.

– Rola katoliczek w wywalczeniu praw politycznych pomogła lepiej wywiązywać się z ich obowiązków (…). To jest bardzo bogata tradycja, z której powinniśmy wszyscy korzystać i o której powinniśmy pamiętać. (…) Równouprawnienie kobiet to ujednolicenie programów szkolnych – mówiła prof. Magdalena Gawin.

Prof. Mieczysław Ryba, historyk, profesor nadzwyczajny KUL pochylił się nad tematem„Rola szkolnictwa katolickiego w zachowaniu tożsamości narodowej Polaków”. Mówca zaznaczył, jak ważna jest wiara katolicka w polskiej tożsamości narodowej.

–Bycie katolikiem to nade wszystko wysiłek rozumu. (…) Jeśli ktoś miał patriotyczne nastawienie, to dochodził do przekonania: Nie wierzę, ale jeśli zniszczę Kościół, to Polska nie przetrwa. (…) Wiedza bez wiary jest mieczem w ręce szalonego – powiedział Prof. Mieczysław Ryba.

Jako ostatni wystąpił prof. dr hab. Eryk Łon, doktor habilitowany nauk ekonomicznych, członek Rady Polityki Pieniężnej. Podjął temat „Patriotyzm ekonomiczny: waluta narodowa jako atrybut suwerenności Polski”.

– Należy podejmować działania w zakresie patriotyzmu gospodarczego. (…) Waluta narodowa – atrybut suwerenności monetarnej. (…) Kraje, które posiadają własne waluty rozwijają się dynamiczniej. (…) Wejście do strefy euro może być bardzo niebezpieczne dla Polski – zaznaczył prof. dr hab. Eryk Łon.

W trakcie Kongresu odbywały się również briefingi przeprowadzone przez Zespół Prasowy WSKSiM. Gośćmi byli: prof. dr hab. Grzegorz Kucharczyk, dr Agnieszka Muzyk, J. Em. ks. kard. Zenon Grocholewski oraz prof. Magdalena Gawin.

Studencka telewizja Tilma prowadziła transmisję na żywo wszystkich briefingów, jak i wszystkich wykładów. 

Aleksandra Mielewczyk

Zespół Prasowy WSKSiM